Vremeplov (19. januar)

Devetnaeseti januar je 19. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 346 dana (347 u prestupnim). Na današnji dan dogodilo se:

1785. godine

• Umro Zaharije Stefanović Orfelin, književnik, istoričar, prevodilac, leksikograf i graver (Vukovar, 1726. – Novi Sad, 19.01.1785). Jedan od najprosvećenijih Srba 18. veka i najistaknutiji srpski književnik, prethodnik Dositeja Obradovića i Vuka Karadžića. Školovao se u Budimu, Beču i Veneciji. Bio je pesnik i istoričar, izdavač, kartograf i kaligraf, naučnik i bogoslov, radio je bakroreze i slikao ikonostase. Pripremio je za štampu prvi književni časopis Južnih Slovena, pisao je pouke iz prirodnih nauka, bio prevodilac, leksikograf i botaničar. Izrađivao je geografske karte i grbovnike. Godine 1768, Orfelin je pokrenuo časopis „Slaveno-serbski magazin”,sastavio „Večni kalendar” i napisao dela „Plač Serbije” i „Život Petra Velikog”. Objavio je 1778. godine stručne radove iz krasnopisa „Kaligrafija”, što ga je preporučilo za člana Umetničke akademije u Beču;

1811. godine

• Počela Skupština ustaničkih starešina Srbije, na kojoj je doneta odluka o podeli Praviteljstvujuščeg sovjeta na 6 popečiteljstava (ministarstava);

1878. godine

• Srpska vojska u srpsko-turskom ratu osvojila Vranje;

1902. godine

• Rođen Georgije Ostrogorski, doktor filozofije, istoričar-vizantolog, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Petrograd, 19.01.1902. – Beograd, 24.10.1976);

1916. godine

• Prve jedinice srpske vojske posle povlačenja preko Albanije u Prvom svetskom ratu stigle na Krf;

1919. godine

• U Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca Julijanski kalendar zamenjen Gregorijanskim, Srpska pravoslavna crkva zadržala Julijanski kalendar;
• Nastala prva srpska erotska fotografija;

1928. godine

• Rođen Tomislav Karađorđević, princ (Beograd, 19.01.1928. – Topola, 12.07.2000);

1932. godine

• Rođen Nikola Tasić, arheolog-balkanolog, profesor Filozofskog fakulteta u Novom Sadu, direktor Narodnog muzeja u Beogradu, naučni savetnik i direktor Balkanološkog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti (Beograd, 19.01.1932);

1938. godine

• Umro Branislav Nušić (Alkibijad Nuša), srpski i jugoslovenski komediograf, književnik i diplomata, dramaturg, akademik, član Srpske kraljevske akademije. Bio je upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu i Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu. Uzori mu bili Gogolj i raniji srpski komediografi Sterija i Trifković. Njegove komedije i danas su na pozorišnim repertoarima (Beograd, 20.10.1864. – Beograd, 19.01.1938);

1983. godine

• Umro dr Aleksandar Đ. Kostić, profesor i dekan Medicinskog fakulteta u Beogradu, osnivač Instituta za histologiju i embriologiju, autor Višejezičnog medicinskog rečnika i glavni redaktor Medicinske enciklopedije, 1983. Autor prvih jugoslovenskih udžbenika „Osnove histologije”, „Osnove embriologije” i „Medicinskog rečnika”, prevedenog na više stranih jezika (Beograd, 1893. – Beograd, 19.01.1983);

2015. godine

• Umro dr Predrag Simić, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu, diplomata, spoljnopolitički savetnik predsednika Jugoslavije, direktor Diplomatske akademije (Beograd, 31.08.1954. – Beograd, 19.01.2015);