Vremeplov (1. januar)

Prvi januar je 1. dan godine po gregorijanskom kalendaru. Do kraja godine ima još 364 dana (365 u prestupnim). Na današnji dan dogodilo se:

1848. godine

• Profesor Vladimir Jakšić počeo sa redovnim meteorološkim merenjima;

1880. godine

• Uvedene obavezne metarske mere, merna jedinica za dužinu postao je metar i zvanično su prestale da važe mere poput aršina, lakta, pedlja;

1882. godine

• Osnovana Dobrovoljačka požarna četa u Beogradu;

1885. godine

• U Novom Sadu objavljen prvi broj lista za zabavu, pouku, književnost i umetnost „Stražilovo”, vlasnik i prvi urednik Jovan Grčić;

1886. godine

• U Velikoj Kikindi objavljen prvi broj prvog muzičkog časopisa kod Srba „Gudalo”, pokrenutog na inicijativu češkog kompozitora Roberta Tolingera, urednik Milan Petrović;

1890. godine

• Objavljen prvi broj dnevnog lista „Večernje novosti”, prestao sa izlaženjem 15. aprila iste godine;

1894. godine

• Rođen Svetislav Ivan Petrović, filmski glumac, prvi naš glumac koji je ostvario međunarodnu karijeru (Novi Sad, 01.01.1894. – Minhen, 18.10.1962);

1900. godine

• Počela sa radom Državna arhiva Kraljevine Srbije;

1901. godine

• Počeo sa radom Pasterov zavod u Nišu, prva preventivna zdravstvena ustanova u Srbiji;

1904. godine

• Rođen Mladen Leskovac, književnik, akademik (Stari Sivac, 01.01.1904. – Novi Sad, 25.12.1990);

1915. godine

• Rođen Branko Ćopić, književnik, akademik, nastavljač tradicije seoske pripovetke srpskog realizma. Humorista, autor rodoljubive i dečije poezije, jedan je od najplodnijih i najpopularnijih jugoslovenskih pisaca u periodu posle Drugog svetskog rata. Godine 1984. izvršio je samoubistvo. Najpoznatija dela: „Pod Grmečem”, „Doživljaji Nikoletine Bursaća”, „Gluvi barut”, „Osma ofanziva”, „Bašta sljezove boje” (Hašani, 01.01.1915 – Beograd, 26.03.1984);

1926. godine

• Rođena Željka Rajner, pozorišna, filmska i TV glumica, prvakinja i solistkinja operete Pozorišta na Terazijama (Zagreb, 01.01.1926 – Zagreb, 13.10.2014);

1928. godine

• Objavljen prvi broj prvog srpskog enigmatskog lista „Zagonetka”;

1933. godine

• Narodna banka Kraljevine Jugoslavije pustila u opticaj prvu novčanicu sa likom žene, kraljice Marije Karađorđević, po nacrtu slikara Paje Jovanovića, vrednosti hiljadu dinara;

1939. godine

• U Nišu otvorena zgrada namenjena pozorištu, u kojoj i danas radi Narodno pozorište;

1941. godine

• Rođena Eva Ras (Eva Marija Balaš Stević), filmska i TV glumica, književnica i slikarka (Subotica, 01.01.1941);

1942. godine

• Potpisana Deklaracija Organizacije ujedinjenih nacija – prvi put upotrebljeno ime Ujedinjene nacije;
• Rođen Kornelije Bata Kovač, kompozitor, pijanista, producent i aranžer, osnivač „Korni grupe” (Niš, 01.01.1942);

1953. godine

• List „Slobodna Vojvodina” počeo da izlazi pod imenom „Dnevnik”;

1954. godine

• Objavljen prvi broj časopisa „Zmaj”;

1968. godine

• Počelo emitovanje programa Televizije Beograd na mađarskom jeziku;

1972. godine

• Emitovana prva emisija sa špicom Televizije Novi Sad (u okviru novogodišnjeg programa Televizije Sarajevo);

1974. godine

• Sarajevska grupa „Jutro” promenila ime u „Bijelo dugme”;

1983. godine

• Počelo emitovanje programa Stereorama Radio Beograda; Kada je davne 1971. godine Radio Beograd počeo sa emitovanjem umetničke muzike u stereo-tehnici na zasebnoj frekvenciji, najpre samo 3 sata nedeljno, niko nije ni slutio da će taj pionirski poduhvat prerasti u najznačajniji program klasične muzike kod nas – Stereoramu. Stereorama se premijerno oglasila 1. januara 1983. godine zvucima valcera kroz istoriju, čiji izbor je napravila muzički urednik Donata Premeru. Program je emitovan subotom i nedeljom od 8 do 20 časova, a glavni i odgovorni urednik bila je Darinka Simić Mitrović. Svih ovih godina ovaj program oplemenjuje kulturni prostor Srbije svojim visokim kvalitetom i probranim sadržajima;

1992. godine

• Počelo sa radom Javno preduzeće „Službeni glasnik”;
• Počelo sa radom Javno preduzeće Radio Televizija Srbije;

1993. godine

• Radio Televizija Srbije otpustila je više od 1.500 radnika u Beogradu, među kojima je najviše bilo novinara koji su se suprotstavljali ratnoj propagandnoj politici radija i TV, “govoru mržnje”, nepoštovanju profesionalnog kodeksa i kršenju profesionalnih kriterijuma uređivačke politike;

1994. godine

• U SR Jugoslaviji rast cena dostigao je fantastičnu cifru od 315.563.558%, cene su se u proseku povećavale 62% dnevno, 2% na sat i 0,029% u minuti;

1995. godine

• Počeo sa radom Centar za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu;

2003. godine

• Umro Milan Janić, kajakaš, svetski i olimpijski šampion (Bačka Palanka, 14.06.1957 – Beograd, 01.01.2003);

2008. godine

• Umro Božidar Sandić – Sovra, fudbaler i trener, reprezentativac (Kikinda, 1922 – Kikinda, 01.01.2008);

2011. godine

• Umro Miloš Katić, inovator, osnivač i potpredsednik Srpske akademije izumitelja i naučnika, predsednik Asocijacije pronalazača i inovatora Srbije (Novi Sad, 1936 – 01.01.2011);

2017. godine

• Umro dr Kosta Andrejević, profesor Univerziteta u Beogradu, naučni savetnik, osnivač Zadužbine Andrejević (Natalnici, 1932 – 01.01.2017);

Dodatno obeležje

• Svetski dan porodice;